ارزیابی حساسیت جدایه های botrytis cinerea جمع آوری شده از تاکستان های استان آذربایجان غربی نسبت به چهار قارچ کش سیستمیک

بیماری پوسیدگی خاکستری یا کپک خاکستری که عامل آن قارچ botryotinia fuckeliana با مرحله غیرجنسی botrytis cinerea می¬باشد، از بیماری¬های مهم انگور و سایر محصولات در سراسر دنیا به شمار می¬رود. کنترل شیمیایی با استفاده از قارچ¬کش¬ها، مهمترین و موثرترین روش کنترل بیماری است. با اینکه پوسیدگی خاکستری انگور در سال¬های اخیر در استان آذربایجان غربی اهمیت زیادی یافته است و خسارت¬های قابل توجهی را به این محصول مهم وارد می¬کند، امّا تاکنون هیچ قارچ¬کشی به طور اختصاصی برای مبارزه با آن توصیه نشده است. در این تحقیق تعداد 103 جدایه قارچ عامل بیماری از تاکستان¬های با سابقه سم¬پاشی نامشخص در ارومیه، سلماس و سردشت، دو سردخانه در ارومیه و نیز یک تاکستان از بخش کهریز ارومیه که تاکنون با هیچ قارچ¬کشی سمپاشی نشده است، جداسازی گردید. حساسیت جدایه¬ها نسبت به سه قارچ¬کش ثبت شده شامل بنومیل، ایپرودیون، کرزوکسیم متیل و نیز یک قارچ¬کش ثبت نشده به¬نام فن¬هگزامید، مورد بررسی گرفت. بدین منظور، جدایه¬ها در محیط کشت سیب¬زمینی-دکستروز-آگار حاوی دز متمایز کننده هر کدام از قارچ¬کش¬ها به طور مجزا کشت شدند و جدایه¬هایی که در این محیط¬های کشت رشد کردند، به عنوان سویه مقاوم مشخص شدند. نتایج بررسی¬ها نشان داد که سویه¬های مقاوم به بنومیل، ایپرودیون و کرزوکسیم متیل در سطح وسیعی در نواحی مورد مطالعه وجود داشتند به طوری که بجز سلماس که در آنجا جدایه¬های مقاوم به بنومیل وجود نداشت، سویه¬های مقاوم به هر کدام از قارچ-کش¬ها با درصدهای متفاوت در همه مناطق و سردخانه¬ها ردیابی گردید. در تاکستان کهریز نیز جدایه¬های مقاوم به این قارچ¬کش¬ها با فراوانی کم مشاهد شد. سویه¬های مقاوم به فن¬هگزامید با فراوانی کم در شش محل نمونه¬برداری شناسایی گردید. نتایج مطالعات همچنین نشان داد که جدایه¬هایی با مقاومت چندگانه نسبت به دو یا سه قارچ¬کش در سطح وسیعی مناطق مورد بررسی پراکنده بودند. با توجه به اینکه سموم مورد مطالعه برای کنترل b. cinerea در آذربایجان غربی و حتی سایر استان¬ها توصیه نشده است، به نظر می¬رسد سمپاشی¬هایی که با استفاده از این قارچ-کش¬ها و یا با قارچ¬کش¬هایی با نحوه اثر مشابه به منظور کنترل سایر بیماری¬ها در انگور انجام گرفته است، باعث گزینش سویه¬های مقاوم به بنومیل، ایپرودیون و کرزوکسیم متیل در جمعیت¬های b. cinerea به عنوان بیمارگر غیرهدف و افزایش فراوانی آنها در مناطق مورد بررسی شده است.